Sala de prensa

A investigación iniciouse en 2020 cando se detectou no noso país a un empresario italiano de orixe arxentina, asentado na localidade de Marbella, que controlaba un amplo abanico de empresas -compañías dedicadas á produción e exportación de plátanos desde Ecuador a Europa, centros deportivos en Marbella, centros comerciais en Granada e negocios de hostalaría e lecer nocturno- sobre as que se detectaron indicios de financiamento oculto detrás dunha aparencia mercantil legal.

As investigacións levadas a cabo polas unidades antidroga e a análise financeira realizado polos expertos policiais en branqueo, tanto de Policía Nacional como da Axencia Tributaria, permitiron establecer a existencia de vínculos entre o investigado e o tráfico de drogas por vía marítima, o que se comunicou á Fiscalía Especial Antidroga da Audiencia Nacional, que asumiu a investigación, autorizando unha serie de medidas de investigación, facéndose cargo posteriormente o Xulgado Central de Instrución nº 1 da Audiencia Nacional.

A complexidade da investigación esixiu que se recorrese á cooperación internacional, coordinada a nivel xudicial pola Fiscalía Especial Antidroga, e a nivel policial por EUROPOL, así como á colaboración dos conselleiros de Interior de España en Ecuador e Rusia, e os agregados de Interior en Albania, Bélxica, Países Baixos e Turquía. Comezou así un fluído intercambio de información coa Policía Nacional de Ecuador, en cooperación coa Fiscalía Especializada contra a Delincuencia Organizada Transnacional de Ecuador, todo iso a través da Rede de Fiscais Antidroga de Iberoamérica (RFAI) e o Xulgado Central de Instrución número uno.

A través de empresas exportadoras de froita

A investigación permitiu detectar que a organización criminal presuntamente era dirixida por un cidadán albanés asentado en Ecuador e polo empresario italiano residente en Marbella. Ambos dirixían empresas produtoras e exportadoras de froita desde Ecuador a todo o mundo, cun volume de negocio de centos de colectores exportados ao ano, o que permitía unha cobertura perfecta á súa folgada situación económica, con gastos millonarios como a adquisición de inmobles en lugares exclusivos de Marbella, Guayaquil ou Dubái ou a apertura de novas vías de negocios, como o lecer nocturno ou o deportivo, e o goce dun altísimo nivel de vida.

As indagacións dos axentes permitiron revelar que ambos os individuos aproveitaban as exportacións das súas empresas para ocultar cocaína nos colectores, para o que contaban coa colaboración de persoal nos portos ou de empresarios dedicados á importación de froita, que simulaban unha relación lícita de comercio para introducir a droga nos seus países.

A organización usaba diversos métodos para enviar o estupefaciente, pero tras a incautación en 2020 de máis de 1.100 quilos de cocaína nun dos seus colectores polas autoridades de Países Baixos, os investigados comezaron a realizar pequenos envíos de entre 15 e 40 quilos de estupefaciente, contaminando varios colectores a un mesmo importador, e usando a estrutura dos colectores para ocultar a cocaína, de forma que, se era interceptada, a empresa exportadora negaba a súa implicación no envío ilícito.

A organización estaba perfectamente estruturada, sendo o empresario albanés o encargado de introducir a droga desde Colombia a Ecuador, tendo, segundo os investigadores, un contrato cos seus subministradores colombianos para recibir 4.000 quilos de cocaína ao mes, preparando posteriormente os colectores para o seu envío a diversos países. Para iso contaba con persoas da organización, tanto nas empresas exportadoras que controlan, como no propio porto de Guayaquil para asegurar a saída dos colectores.

O investigado asentado en Marbella presuntamente encargábase de prover a loxística das súas empresas de exportación para realizar envíos de cocaína e de coordinar a armazón financeira dirixido ao branqueo de capitais, contando cun xestor especializado nesta materia, realizando diversas recollidas de diñeiro en metálico para introducilos no mercado legal.

Un experto dedicado ao branqueo dos beneficios

Para a actividade de branqueo contaba cunha complexa armazón financeira, o cal era deseñado e xestionado por un experto blanqueador, fincado en Marbella, que facilitaba o branqueo dos beneficios ilícitos obtidos, sendo obxecto dunha Orde de Investigación Europea das autoridades de Países Baixos, que tamén se coordinou no marco desta investigación.

Ambos os empresarios contactaban coas persoas encargadas de recibir a droga nos diversos países, negociando os custos da operación criminal, a repartición de beneficios, a recolección do diñeiro debido e demais detalles. Durante a investigación os axentes detectaron entregas de diñeiro en Barcelona entre cidadáns ecuatorianos e a contorna do empresario español, chegándose a intervir en 2021 un millón de euros ocultos no interior dun vehículo.

A investigación permitiu acreditar envíos de droga da organización a Países Baixos, Bélxica, Rusia, Romanía, Albania e España, sendo incautados entre 2019 e 2022 3.210 quilogramos de cocaína en diversos países e 200 quilos do estupefaciente en España. No noso país, a organización contaba con dous empresarios para realizar a introdución de droga a través do Porto de Alxeciras, que foron detidos e vinculados co narcotráfico en anteriores operacións.

A investigación necesitou dun amplo labor de análise de operacións financeiras de ámbito internacional, para poder desentrañar a complexa estrutura que daba cobertura ao investimento das ganancias ilícitas no noso país. Utilizaban complexas operacións comerciais simuladas de carácter internacional que permitían crear unha aparencia de legalidade aos fondos ilicitamente obtidos e que, unha vez introducidos no sistema económico, permitían investilos tanto en bens inmobles como en negocios en plena explotación, que á súa vez permitían, mediante a súa explotación económica, obter ganancias completamente blanqueadas.

Estas estruturas creadas e deseñadas presuntamente polo experto financeiro e xestionadas por toda unha serie de homes de palla e persoas de confianza dos principais investigados, permitían ocultar a verdadeira titularidade dos bens adquiridos, sendo os xefes da organización os que realmente controlaban e finalmente beneficiábanse das mesmas.

A análise por parte dos investigadores permitiu aflorar un patrimonio blanqueado por valor de 36 millóns de dólares en Ecuador e 12 millóns de euros en España e detectar como varios dos investigados estarían blanqueando os seus beneficios ilícitos a través da adquisición de criptoactivos.

800 axentes coordinados en 62 entradas e rexistros

A investigación culminou o pasado seis de febreiro nun operativo no que interviñeron máis de 800 efectivos policiais en España e Ecuador, realizándose 62 entradas e rexistros (40 en Ecuador e 22 en España) de maneira coordinada, coa participación de policías de ambos os países no dispositivo, o que permitiu incautar unha gran cantidade de diñeiro, armas, e efectos.

Nos rexistros levados a cabo en España nas provincias de Málaga, Barcelona, Granada, Madrid, Valencia, Cádiz e Sevilla, interviñéronse case 500.000 euros en efectivo, máis de 12.000 dólares, diñeiro en metálico doutras moedas estranxeiras, unha arma curta, 12 vehículos, reloxos de alta gama, terminais móbiles e material informático. Tamén se inmobilizaron inmobles por un valor aproximado de 12 millóns de euros, bloqueado 88 produtos financeiros e intervido xudicialmente catro empresas.

En Ecuador interviñéronse máis de 2.300.000 dólares, nove vehículos, nove armas de fogo, inmobilizáronse 22 inmobles e múltiples produtos financeiros e interviñéronse seis entidades xurídicas, permitindo detectar un patrimonio blanqueado de 36 millóns de euros.

A investigación permitiu a detención de 32 persoas, 18 en Ecuador, un en Reino Unido e 13 nas provincias españolas de Málaga (7), Barcelona (2), Madrid (2), Cádiz (1) e Valencia (1).

No operativo tamén participou persoal especializado de EUROPOL en labores de intelixencia, e membros da FIOD de Países Baixos, no marco da investigación contra o xestor financeiro da organización.

A investigación, que contou co financiamento de fondos europeos a través dos Fondos de Seguridade Interior da Comisión Europea, continúa aberta solicitándose novos indicios e ampliando as persoas vinculadas á organización, tras os resultados obtidos nos rexistros realizados.

Financiado a través de mecanismos financeiros da UE

Axentes da Policía Nacional Española, co apoio de Europol, levaron a cabo estas operacións conxuntas en colaboración con Ecuador e aliñadas coa Estratexia de Seguridade da Unión Europea. Dita estratexia enfócase en catro puntos crave: establecer unha contorna de seguridade preparado para o futuro, combater as ameazas emerxentes, protexer aos cidadáns europeos do terrorismo e a delincuencia organizada, e forxar un robusto ecosistema de seguridade europeo.

Para lograr estes obxectivos, a Dirección Xeral de Migración e Asuntos de Interior da Comisión Europea (DX HOME polas súas siglas en inglés), xunto coas axencias da UE e fondos específicos da UE, como os Fondos de Seguridade Interna (ISF polas súas siglas en inglés), apoian aos Estados membros na loita contra as ameazas criminais mediante operacións coordinadas dirixidas a desmantelar as redes criminais e os seus modelos de negocio. As intervencións efectuadas baixo este esquema foron cofinanciadas pola Unión Europea, como parte do apoio aos Estados membros para combater as redes delituosas que constitúen as ameazas máis significativas para a seguridade dos cidadáns da UE e da Unión no seu conxunto.