Sala de prensa

As primeiras pescudas, iniciadas en xuño de 2023 de forma conxunta entre a Policía Nacional e a DEA estadounidense, centráronse nas actividades dun cidadán colombiano residente en Madrid que, presuntamente, lideraba unha importante organización criminal dedicada á importación de grandes cantidades de cocaína. Na fase inicial, a investigación centrouse nunha cafetaría situada na Moraleja (Madrid). Nesta, frecuentada polos investigados e á que eles mesmos se referían como “a oficina”, levaban a cabo a maior parte de reunións dos membros da organización.

A partir dese momento, as xestións policiais permitiron empezar a identificar aos integrantes da armazón –moitos deles residentes no estranxeiro-, así como coñecer o rol desempeñado por cada un deles e detectar os proxectos ilícitos que se estaban xestando.

Alta especialización na introdución de alixos de cocaína en Europa por vía aérea mediante avións privados fretados

Co avance da investigación, os axentes acreditaron que se trataba dunha organización criminal altamente especializada na introdución de alixos de cocaína en Europa, cuxos membros contaban con numerosos contactos para a saída do estupefaciente desde distintos puntos de Sudamérica e para a súa recepción en diferentes cidades europeas. Para transportar a droga utilizaban avións privados fretados, por compañías privadas, que dotaban á actividade ilícita de aparencia legal. Por outra banda, as pescudas acreditaron que todos os membros da armazón fixeran do tráfico internacional de cocaína o seu único medio de vida, sen desempeñar ningunha actividade laboral legal e que, ademais, permitíalles manter un alto nivel de vida.

Tras varios meses, os axentes confirmaron que a organización tiña acceso a varios aeroportos europeos como punto de entrada dos cargamentos de cocaína, atopándose un deles na localidade portuguesa de Beja. Alí a armazón contaba cunha ampla estrutura, motivo polo que os seus membros realizaban numerosos desprazamentos a Portugal.

O pasado mes de xaneiro, a Policía Nacional e a Policía Judiciária de Portugal realizaron un operativo conxunto que permitiu identificar unha trama de funcionarios corruptos que operaban, baixo a dirección dun cidadán portugués, no aeroporto comercial de Beja. Nesas datas, os axentes tiveron coñecemento de que a organización lanzara o seu primeiro avión fretado desde Barranquilla (Colombia) ata o Aeroporto de Beja (Portugal), a bordo do cal se atopaban varios dos seus membros así como pilotos contratados para o efecto. Con todo, e pese ao amplo dispositivo establecido, as xestións policiais permitiron confirmar que este avión non puidera ser cargado coa cocaína en Barranquilla, o que comportou perdas económicas á organización que superaban os 500.000 euros.

Procura de financiamento mediante o envío de maletas e colectores

Os investigados seguiron co seu proxecto de enviar case dúas toneladas de cocaína en avión privado a Europa aínda que, para poder recuperarse economicamente e sufragar a operación, así como para manter o seu nivel de vida, cambiaron o seu modus operandi. Recorreron a operacións de menor envergadura que non requirisen un gran desembolso económico, e comezaron a enviar maletas con cocaína desde distintos países ata o Aeroporto Adolfo Suárez Madrid-Barallas.

Con todo, os envíos foron detectados polos axentes que interceptaron catro deles en setembro de 2023 (con 16,5 quilos de cocaína), marzo de 2024 (31 quilos de cocaína), abril de 2024 (60 quilos de cocaína) e setembro de 2024 (20 quilos de estupefaciente).

Así mesmo, o pasado mes de maio a organización enviou un colector de aguacates desde Perú ata o Porto de Barcelona. Nesta ocasión contiña 344 quilos de cocaína ocultos no chan da estrutura, aínda que os axentes interceptaron o mesmo antes de que chegase aos membros da armazón.

En xuño de 2024, os investigados realizaron un segundo intento para transportar a droga nun avión privado. Tras conseguir financiamento a través de varios investidores externos procedentes de México, fretaron unha aeronave privada desde Johannesburgo (Sudáfrica) ata República Dominicana, onde debía cargarse o estupefaciente, para dirixirse finalmente a Reino Unido. Do mesmo xeito que no primeiro intento, os problemas loxísticos impediron cargar a cocaína.

Soporte económico a través de hawalers de orixe chinesa

Os contratempos sufridos obrigaron aos investigados a buscar novas fontes de financiamento que lles permitisen sufragar os seus gastos do día a día, así como o pago da sustancia estupefaciente e demais gastos de loxística.

Froito das xestións policiais practicadas, os axentes detectaron varias vías coas que daban cobertura ao aparello loxístico e financeiro da organización. Entre elas, acreditaron a utilización de establecementos que operan con criptomonedas para a conversión do efectivo resultante das operacións de narcotráfico en divisa legal. Así mesmo, evidenciaron que recorrían a locais de envío de remesas de diñeiro e, como fonte principal, o contacto con empresarios de orixe chinesa que contaban con capacidade económica suficiente e cunha estrutura que operaba a nivel mundial para realizar compensacións de créditos á marxe do sistema financeiro legal (sistema denominado Hawala).

Entre os contactos de orixe chinesa investigados, os axentes identificaron a un dos obxectivos de alto valor de EUROPOL, que apoiou a investigación na análise da información financeira obtida así como na rastrexabilidade do fluxo económico da organización criminal.

Desarticulación da armazón en España e Portugal e detención de 25 persoas

Tras 15 meses de investigación, a mediados do pasado mes de outubro realizouse a explotación da operación. En España, os axentes realizaron 14 rexistros domiciliarios e arrestaron a 19 persoas en Madrid, Alacante, Sevilla, Bacía e Cáceres –decretándose o ingreso en prisión provisional sen fianza para 16 deles-. Así mesmo, emitíronse outras 6 Ordes Internacionais de Detención (OID) sobre os obxectivos que se atopan fóra do territorio nacional.

Para lograr a completa desarticulación da organización criminal, levou a cabo un despregamento coordinado pola Policía Nacional no que participaron axentes de Madrid, Barcelona, Bilbao, Bacía e Plasencia (Cáceres).

Ademais, froito da cooperación coa Policía Judiciária de Portugal, a finais de outubro as autoridades portuguesas realizaron varios rexistros e arrestaron a outro seis persoas no país luso. Alí interviñéronse varias armas de fogo, munición, vehículos de alta gama e 15.000 euros en efectivo.

A operación finalizou con 25 detidos e a incautación de 460 quilos de cocaína, máis de 500.000 euros en efectivo, 18 vehículos e 45 terminais móbiles, a maior parte deles encriptados; tamén se bloquearon 8 inmobles valorados en máis de 1.650.000 euros e 80 contas bancarias cun saldo de 660.000 euros.